Page 118 - เบญจมาศ คุชนี โรคเบาหวานและคุณประโยชน์ของผักพื้นบ้านไทย 2565

106 | เบญจมาศ คุชน ช นี โ ร ค เ บ าห ว าน แล ะ คุ ณ ป ร ะ โ ย ช น ข อ ง ผั ก พื น บ้ าน ไท ย ใ น ผู ป่ ว ย โ ร ค เ บ าห ว าน | 107
ุ
ี
106 | เ บ ญจมา ศ ค
้
้
์

ในด้านกลไกการออกฤทธิ์ลดระดับน้้าตาลในเลือดของบัวบกในหลอดทดลองและ ตารางที่ 4-5: ตัวอย่างการศึกษาฤทธิ์ลดระดับน้้าตาลในเลือดของใบบัวบกในระดับคลินิก

สัตว์ทดลอง ได้สรุปตัวอย่างในตารางที่ 4-4 ส่วนการศึกษาในระดับคลินิกได้สรุปตัวอย่าง รูปแบบการศึกษา การทดลอง / ผลการศึกษา
ในตารางที่ 4-5

็
ตารางที่ 4-4: ตัวอย่างการศึกษาฤทธิ์ลดระดับน้้าตาลในเลือดของใบบัวบกในหลอด Randomized ผู้ป่วย T2DM ที่มีพยาธิสภาพที่หลอดเลือดขนาดเลก (diabetic
้
ทดลองและสัตว์ทดลอง controlled trial microangiopathy) 50 คน ประกอบดวย กลุ่มควบคุม 10 คน
้
(ระยะเวลา 6 (ไม่ได้รับยาใด ๆ) ไดรับยาหลอก 10 คน และได้รับ total
รูปแบบการทดลอง การทดลอง / ผลการศึกษา เดือน) triterpenic fraction ของใบบัวบก (TTFCA) ขนาด 60 มก. วัน
ึ
ในหลอดทดลอง สารสกัดใบบัวบกด้วยเอทนอล มีฤทธิ์ยับยั้ง -glucosidase ม ี ละ 2 ครั้ง จ้านวน 30 คน นาน 6 เดือน ผลการศกษาพบว่า

ค่า IC50 73.17 มคก./มล. แสดงให้เห็นว่าใบบัวบกมีส่วนช่วย ผู้ป่วยที่ได้รับ TTFCA มีการบวมของข้อเท้าลดลง เนื่องจากมี
ั
ลดระดับน้้าตาลในเลือดหลังอาหาร การไหลเวียนเลือดขณะพกดีขึ้นและมีการผ่านเข้าออกของ
(39)
(42)
หลอดเลือดฝอย (capillary permeability) ลดลง
Swiss mice เหนี่ยวน้าหนูเพศผู้ให้เป็นเบาหวานด้วย STZ จากนั้นปอนสาร
้
สกัดใบบัวบกด้วยเมทานอลขนาด 50, 100, 200 และ 400 Prospective ผู้ป่วยไทย T2DM ที่มีแผลที่เท้า ได้รับยาหลอก 84 คน ได้รับ
็
ั
มก./กก. จากนั้น 1 ชั่วโมงป้อนกลูโคส 2 ก./กก. แล้วเจาะเลือด Randomized- สารสกดใบบัวบกในรูปแช่เยือกแขง (freeze dry lyophilized)
ที่เวลา 120 นาที ผลการศกษาพบว่าสารสกัดบัวบกมฤทธิ์ลด controlled trial จ้านวน 2 แคปซูล (50 มก.) วันละ 3 ครั้ง แล้วติดตามขนาดของ
ี
ึ
ึ
ี
ระดับน้้าตาลในเลือดแปรผันตามขนาดใบบัวบก คือ 29.4%, แผลและการหายของแผลทุกวันท่ 7, 14 และ 21 ผลการศกษา
32.8%, 33.6% และ 35.7% ตามล้าดับ โดยเปรียบเทียบกับยา พบว่าระยะเวลาในการหายของแผลที่เท้าเร็วขึ้น และลดรอย
รักษาเบาหวาน glibenclamide ที่ออกฤทธิ์กระตุ้นการหลั่ง แผลเป็นได้ดีกว่ากลุ่มที่ได้รับยาหลอก ไม่พบอาการข้างเคียงใด
ี
อินซูลิน 10 มก./กก. ซงลดระดับน้้าตาลในเลือดได้ 48.9% ๆ ซึ่งบ่งชี้ว่ามความปลอดภัยในการใช้ใบบัวบกกับผู้ป่วย
(40)
่
ึ
โรคเบาหวานที่มีแผลที่เท้า ซึ่งพบอุบัติการณ์ได้บ่อยครั้งในผู้ป่วย
้
Sprague Dawley เหนี่ยวน้าหนูให้เป็นเบาหวานด้วย STZ จากนั้นปอนสารสกัด โรคเบาหวานที่มีความผิดปกติของเส้นประสาท
(43)
rat ใบบัวบกด้วยเมทานอลขนาด 500 และ 1,000 มก./กก. โดย
ี่
เปรียบเทียบกับกลุ่มทได้รับยารักษาเบาหวาน metformin
300 มก./กก. นาน 14 วัน พบว่าสารสกัดใบบัวบกที่ความ
เข้มข้น 500 มก./กก. สามารถยับยั้งการท้างานของ phos-

phorfructokinase และ fructose 1,6- bisphosphatase ซง ึ ่
ส้าคัญในกระบวนการเมแทบอลิซึมของไกลโคเจน และกระตุ้น
การน้ากลูโคสเข้าสู่กล้ามเนื้อ ซึ่งได้ผลดีกว่าที่ความเข้มข้น
1,000 มก./กก. และยา metformin
(41)