Page 239 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย
P. 239
Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล
3.7 Rho kinase inhibitor ไดแก ripasudil eye drop 0.4%, (Glanatec ) หยอดตาวัน
®
ละ 2 ครั้ง, netarsudil eye drop 0.02% (Rhopressa ) หยอดตาวันละครั้ง
®
ยาไดรับการขึ้นทะเบียนยาในป ค.ศ. 2014 และ 2017 ตามลําดับ
กลไกการออกฤทธิ์ กลุมนี้เปนยากลไกใหมของการรักษาโรคตอหินที่ไดรับการขึ้น
ทะเบียนยาแลว Rho เปน GTP-binding protein ที่สามารถกระตุนเอนไซมใหทํางาน
ไดแก เอนไซม serine/threonine protein kinase หรือเรียกวา Rho-associated
protein kinase (ROCK) ซึ่ง ROCK มี 2 ชนิด คือ ROCK1 และ ROCK2 เมื่อ ROCK ถูก
กระตุนใหทํางานจะมีผลกับโมเลกุลหลายชนิดภายในเซลล เชน myosin light chain,
LIM-kinase, calponin และ ezrin-radixin-moesin (ERM) proteins เปนตน โดย
ROCK จะมีผลตอ trabecular meshwork และ Schlemm's canal โดยปรับการเกาะ
ยึดของเซลล (modulating cell adhesion) การเคลื่อนที่ไดของเซลล (cell motility)
การแบงตัวและการเจริญเติบโตของเซลล (proliferation and cell differentiation)
ดังนั้นการที่ยามีผลยับยั้ง ROCK จึงมีผลตอ trabecular meshwork โดยตรง ลดการหด
รัดและยึดติด และเพิ่มการไหลผานของน้ําที่บริเวณนี้ (Kusuhara & Nakamura, 2020;
Al-Humimat et al., 2021; Storgaard et al., 2021) นอกจากนี้ยายังมีผลลดการสราง
น้ําในลูกตา โดยการยับยั้ง norepinephrine transporters (NET) ลดแรงดันของหลอด
เลือดบริเวณ episclera (episcleral venous pressure) เพิ่มการไหลผาน
uveoscleral outflow เพิ่มเลือดมาเลี้ยงที่เรตินาจึงอาจมีฤทธิ์ neuroprotection อีก
ดวย (Al-Humimat et al., 2021; Storgaard et al., 2021) ปจจุบันมียาที่เปนรูปแบบ
ผสมรวมระหวาง Rho kinase inhibitors และ prostaglandin analogue ไดแก
Rocklatan® ซึ่งเปนสวนผสมระหวาง netarsudil และ latanoprost
ผลขางเคียง ที่พบบอยคือทําใหหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงเยื่อบุตาอักเสบและขยายตัว
ripasudil พบทําใหเปลือกตาอักเสบ (blepharitis) และเยื่อบุตาอักเสบจากการแพ
(allergic conjunctivitis) (Kusuhara & Nakamura, 2020) netarsudil พบทําใหปวด
ตา เลือดออกที่เยื่อบุตา ปวดศีรษะ เปลือกตาและตาเปลี่ยนสี เห็นภาพไมชัด น้ําตาไหล
(Dasso et al., 2018)
~ 218 ~