Page 109 - เบญจมาศ คุชนี โรคเบาหวานและคุณประโยชน์ของผักพื้นบ้านไทย 2565

96 | เ บ ญจมา ศ ค ช นี โ รคเบาหวานและคุณประโยชน์ของผักพ้นบ้านไทยในผ้ป่วยโ รคเบาหวาน | 97 | 97
ุ
ู
์
โ ร ค เ บ าห ว าน แล ะ คุ ณ ป ร ะ โ ย ช น ข อ ง ผั
้
้
ื ก พื น บ้ าน ไท ย ใ น ผู ป่ ว ย โ ร ค เ บ าห ว าน

สารพฤกษเคม ี กลไกการออกฤทธิ์ 4.3 ผักพื้นบ้านไทยที่มีฤทธิ์ต้านเบาหวาน

ื้
Berberine ▪ เพิ่มการเกิด GLUT4 translocation ผ่านวิถีการ ผักพนบ้านไทยหลายชนิดได้รับความสนใจในการศึกษาฤทธิ์ลดระดับน้้าตาลใน
(17)
ท้างานของตัวรับชื่อ PPAR เลือด เพื่อใช้ในการป้องกัน หรือ รักษาโรคเบาหวาน เพราะมีโอกาสเสี่ยงในการเกิดอาการ
ไม่พึงประสงค์ได้น้อยกว่ายาแผนปัจจุบันที่ได้กล่าวมาแล้วในบทที่ 2 อีกทั้งมีความปลอดภัย
Lupeol ▪ เพิ่มการเกิด GLUT4 translocation ผ่านวิถีการส่ง สูง ปลอดสารพษ เนื่องจากประชาชนสามารถปลูกได้เองตามท้องถิ่น หาซื้อได้ง่าย แต่อาจ
ิ
สัญญาณในการหลั่งอินซูลิน (PI3K/Akt-dependent มีบางชนิดที่หาได้ยากในบางฤดูกาล ราคาถูกมากเมื่อเปรียบเทียบกับยาแผนปัจจุบันที่ใช้
(18)
pathway) ในเซลล์กล้ามเนื้อ L6 myotube cells รักษาผู้ป่วยโรคเบาหวานในทางคลินิก ที่ส้าคัญเป็นอาหารที่คนไทยคุ้นเคยและรับประทาน
ื่
ื่
้
Resveratrol ▪ เพิ่มการหลั่งอินซูลินและปกปองการเสื่อมของเบต้า กันเป็นประจ้ากับน้้าพริก หรือ เป็นเครื่องเคียงกับอาหารอนบนโต๊ะอาหาร เพอส่งเสริมให้
้
ุ
ั
ี
่
้
(19)
เซลล์ ประชาชนมีสุขภาพที่ดี ห่างไกลโรคราย นอกจากนียงมคณคาทางอาหารมากมายตาม
้
ู
ู
ี
้
ึ
ค าย่อ: IC50: half maximal inhibitory concentration; PPAR: peroxisome ธรรมชาติ มเสนใยสงช่วยบรรเทาอาการทองผก และลดความอยากอาหารจงช่วยลด
proliferator-activated receptor gamma; GLUT: glucose transporter; PI3K/Akt: น้้าหนักตัว
ื้
phosphatidylinositol-3-kinase/Protein kinase B; L6: immortalized rat skeletal ข้อมูลการศึกษาฤทธิ์ต้านเบาหวานของผักพนบ้านที่ทราบกันมาในอดีตนั้น อยู่บน
ื้
myoblast cells; AMPK: adenosine monophosphate-activated protein kinase พนฐานของความรู้ดั้งเดิม หรือภูมิปัญญาชาวบ้านร่วมกับข้อมูลของสารพฤกษเคมีที่
ิ่
ู
เพมพนขึ้นอย่างต่อเนื่อง สามารถแบ่งตามกลไกการออกฤทธิ์ได้หลากหลายทั้งแบบศึกษา

ในหลอดทดลอง (in vitro) ศึกษาในสตว์ทดลอง (in vivo) และผักพนบ้านบางชนิดได้มี
ื้
ั
การศึกษาในขั้นที่สูงขึ้นไปอก คือ ศึกษาในระดบคลนิก (clinical trials) โดยประยุกตใช้
ั
ิ
ี
์
ื่
จริงกับผู้ป่วยโรคเบาหวาน หรือ อาสาสมัครสุขภาพดี เพอยืนยันข้อมูลจากภูมิปัญญา
ี
ชาวบ้าน เชื่อมโยงกับหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ อกทั้งเพมความมั่นใจต่อผู้ใช้ผักพนบ้าน
ื้
ิ่
ี
ึ
ื้
เหล่านั้นอกด้วย ถึงแม้จะทราบว่าผักพนบ้านมีความปลอดภัยสูง หรือ อาการไม่พง
ประสงค์น้อยกว่ายาแผนปัจจุบัน แต่ปัญหาเรื่องได้รับในขนาดที่สูงเกินไป หรือ อันตรกิริยา
ระหว่างสมุนไพรกับสมุนไพร หรือระหว่างสมุนไพรกับยาอนที่ผู้ป่วยใช้เป็นประจ้า ยังเป็น
ื่
ึ
่
ี
ประเดนทพงระวังในการใช้ เช่นเดยวกบยาแผนปัจจบัน นอกจากความสนใจศกษาฤทธิ ์
็
ึ
ั
ุ
ี
ต้านเบาหวานของผักพนบ้านแล้ว ยังมีการศึกษาครอบคลุมถึงฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่
ื้
สามารถป้องกัน หรือ ชะลอการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยโรคเบาหวาน
โดยเฉพาะภาวะแทรกซ้อนต่อหลอดเลือดขนาดเล็ก และหลอดเลือดขนาดใหญ่ เพราะเป็น
ปัจจัยส้าคัญที่ท้าให้ผู้ป่วยเกิดความพิการของอวัยวะ หรือรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้