Page 82 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย

Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล

ั้
ั
3. ยาที่ออกฤทธิ์ยบยงระบบประสาทพาราซิมพาเทติก (parasympatholytic drugs,
cholinergic blocking agents)
3.1 Muscarinic blocking agents ออกฤทธิ์ยับยั้ง muscarinic receptor

3.1.1 Atropine (DL-hyoscyamine) เปนอัลคาลอยดจากพืชพวก Atropa
belladonna

กลไกการออกฤทธิ์

ั
ั
แยงกบ ACh แบบแขงขน (competitive antagonist) ในการจับกบ
ั
muscarinic receptor
เภสัชจลนศาสตร
ถูกดูดซึมไดเร็วในทางเดินอาหารผานเยอเมือกได แตผานผิวหนังไดยาก มี
ื่

ู
half-life ประมาณ 2.5 ชั่วโมง ถกขับออกทางปสสาวะเปนสวนใหญภายใน
12 ชั่วโมงหลังรับยา
ั

่
ี
่
ี
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา (สัมพันธกบขนาดทีไดรับ ดังตารางท 2.3 และ ภาพท 2.3)

่

1. ระบบประสาทสวนกลาง ขนาดที่ใชเปน muscarinic blocking agent

ไมมีผลตอระบบประสาทสวนกลาง เพราะ atropine ผานเขาระบบ

ประสาทสวนกลางไดยาก ถาใหยาในขนาดสูงขึ้นมีผลกระตุนระบบ
ํ
ี่
ประสาทสวนกลางทาใหหายใจเร็ว และบางครั้งลึกขึ้น ในขนาดทสูงขึ้นจะ
มีอาการกระสับกระสาย สับสน (disorientation) หลอน (hallucination)

หรือเพอ (delirium) ถาขนาดสูงมากจะกดระบบประสาทสวนกลาง มี

โคมาและ medullary paralysis ทําใหตายได สวนในขนาดปานกลาง จะ
ิ
ลดอาการมือสั่น กลามเนื้อแข็งเกร็ง ในโรคพารกนสันได
2. ระบบไหลเวียนโลหต หัวใจเตนชาลงเล็กนอยในระยะแรก ตอมาเมื่อใชขนาด
ิ
สูงหัวใจจะเตนเร็วขึ้น
ิ
3. ระบบทางเดนอาหาร ลดสารคัดหลั่ง (secretion) และการบีบตัวของ
กระเพาะอาหาร และลําไสไดดีมาก
4. ระบบทางเดนหายใจ ยับยั้ง secretion ตลอดทางเดินหายใจ และทําให
ิ
หลอดลมขยายตัวเล็กนอย

~ 62 ~