Page 85 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย

Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล

3.1.2 Scopolamine (L-hyoscine)

่
ี

เปนอัลคาลอยดทไดจากพืช คือ Hyoscyamus niger (henbane) ฤทธิ์ของ
scopolamine จะสั้นกวา atropine และมีผลตอระบบประสาทสวนกลางทําใหงวงซึม
เคลิ้มสุข (euphoria) หลงลืม (amnesia) ลาและหลับ ดังนั้นอาจผสมรวมกับ
antihistamine เพื่อทําเปนยานอนหลับ แตบางครั้งอาจมีการกระตุน CNS โดยเฉพาะ

อยางยิ่ง เมื่อมีความเจ็บปวดอยางรุนแรงมากอน

ึ้

ยังมีสารที่สังเคราะหขนมาเลียนแบบโครงสรางของ atropine เชน
quaternary analog of natural alkaloids เชน homatropine methylbromide
(Novatrin ) เปนสารที่สังเคราะหขนมาโดยดัดแปลงเพอลดผลขางเคียงที่เกดขึ้น เชน
ื่
ึ้
®
ิ
ย า พ ว ก quaternary ammonium compound (atropine methylnitrate,
scopolamine methylbromide) จะลดผลขางเคียงตอระบบประสาทสวนกลาง โดย
ลดการผาน blood brain barrier แตจะถูกดูดซึมโดยลําไสไมดีนัก

ประโยชนทางคลินิกของ antimuscarinic agents (ตารางที่ 2.4)

1. ใชเปนยารักษาการหดเกร็งผิดปกติของกลามเนื้อเรียบ (antispasmodic agents)
2. ใชหยอดตาทําใหรูมานตาขยาย เพื่อชวยในการตรวจและรักษาโรคตาบางชนิด

3. ชวยในการวางยาสลบ ใชเปนที่ใหกอนวางยาสลบ (preanesthetic medication) เพื่อลด

ิ
สารคดหลังในทางเดนหายใจ
ั
่
4. ใชในภาวะทางเดินอาหารทํางานมากผิดปกติ (functional gastrointestinal
disturbances)
ิ
ิ

5. แกอาการพษจากสารพวก anticholinesterases โดยเฉพาะกลุม organophosphates หรือพษ
จากเห็ดบางชนิด
ิ
6. บรรเทาอาการสั่นของโรคพารกนสัน
7. scopolamine ใชแกอาการเมารถ เมาเรือไดเนื่องจากมีผลตอ CNS

~ 65 ~