Page 201 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย

Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล

เภสัชจลนศาสตร ยามีคาครึ่งชีวิต 24-44 ชั่วโมง ยาเมตาบอไลทที่ตับและขับ
ทางปสสาวะ

ผลขางเคียง ปากคอแหง และอาการที่พบนอย ไดแก ใจสั่น ทองผูก ปสสาวะ

ลําบาก ความดันลูกตาสูง เวียนศีรษะ เปนตน
การบริหารยา ยาพนทางปาก รูปแบบ MDI Respimat 2.5 และ 5 ไมโครกรัม

พนวันละ 1 ครั้ง สําหรับโรคหืด และโรค COPD ตามลําดับ, รูปแบบ DPI

Handihaler 18-36 ไมโครกรัม พนวันละ 1 ครั้ง สําหรับโรค COPD

3.1.3 Xanthine และอนุพันธ (methylxanthines) ไดแก Theophylline (orally),
Aminophylline (orally, IV)

กลไกการออกฤทธิ์

- ยับยั้งเอนไซม cyclic nucleotide phosphodiesterase (isoenzyme I
ถึง V โดยเฉพาะ III และ IV) ซึ่งเปนเอนไซมที่เปลี่ยน cAMP และ cGMP เปน

5’-AMP และ 5’-GMP ตามลําดับ ทําใหมีระดับ cAMP/cGMP ในกลามเนื้อ


ึ้
เรียบของหลอดลมสูงมากขน (cAMP และ cGMP เปน second messengers

ที่กระตุนใหหลอดลมคลายตัว) ยาจึงมีผลทําใหหลอดลมคลายตัว (ยากลุมนี้จะ
+
+
ไมมีผลตอ Na และ K ATPase หรือ adenylyl cyclase)
- ตานอักเสบ ยาจะยับยั้ง phosphodiesterase IV (ซึ่งเปน isoenzyme ที่
ั
ิ
พบมากในเซลลอกเสบ) (ซึ่ง theophylline ขนาดที่เกดฤทธิ์นี้มีขนาดต่ํากวา
ฤทธิ์ขยายหลอดลม (นอยกวา 10 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร) ซึ่งในขนาดนี้ทาให
ํ
เกิดผลขางเคียงต่ํา จึงนิยมใชยานี้เพื่อควบคุมอาการจากฤทธิ์ตานอักเสบ

มากกวาใชเพื่อขยายหลอดลม)

- เพิ่มการการทํางานของ cilia ในการขับเสมหะ (mucociliary clearance)

ิ์
เปนยากลุมที่มีชวงการออกฤทธ (therapeutic index) แคบ
(therapeutic index คือ ระดับยาในเลือดที่ใหผลในการขยายหลอดลม
สําหรับยา theophylline มีคาเทากบ 10-20 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร) ถาระดับ
ั

~ 180 ~