Page 106 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย

Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล

ดังนั้น metabolic effect ของ catecholamines จึงไดแก การเพม basal
ิ่

metabolic rate, hyperglycemia, free fatty acid สูงขึ้น และเพิ่มการใชออกซิเจน

ตัวอยางยาในกลุม catecholamines (ดูตารางที่ 3.1, 3.2 และ 3.3 ประกอบ) ไดแก
2.1.1 Epinephrine or Adrenaline (Epi)

ิ์
กลไกการออกฤทธิ์ ออกฤทธกระตุนทั้ง - และ -adrenoceptors ที่แรง
มาก หลั่งไดจาก adrenal medulla (หรือตอมหมวกไตชั้นใน)
เภสัชจลนศาสตร ถารับประทาน epinephrine จะไมไดฤทธิ์ที่ตองการ

เพราะถูกทําลายอยางรวดเร็วในทางเดินอาหารและที่ตับ ถาฉดเขาใตผิวหนัง
ี
ี
เสนโลหิตบริเวณนั้นจะหดตัว การฉดเขากลามเนื้อจะไดผลเร็วกวา แตไมนิยม
ฉีดเขากลามเนื้อหรือเสนโลหตดํา นอกจากถาจําเปนจริง ๆ เพราะอาจม ี
ิ


arrhythmia จึงใชฉีดเขาใตผิวหนัง ถาสูดเขาทางจมูก จะมผลแตเฉพาะ
ี

ิ
ทางเดินหายใจเปนสวนใหญ แตบางครั้งเกด arrhythmia ไดโดยเฉพาะเมื่อใช
ในขนาดสูง ยาถูกเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วในรางกายดวยเอนไซม catechol–
ี่
O–methyltransferase (COMT) ทอยบริเวณ synaptic cleft และเอนไซม
ู
monoamine oxidase (MAO) ที่อยูในเซลลประสาท
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา

ิ่
ึ้
1. ระบบไหลเวียนโลหิตและหัวใจ ทําใหความดันโลหิตเพมขน ชีพจรใน
ระยะแรกเร็ว เมื่อความดันโลหิตเพมขึ้นจะชาลง เนื่องจากมีรีเฟล็กซก
ิ่
ระตุนเสนประสาทพาราซิมพาเทติก

หลอดเลือด มีเลือดไปเลี้ยงที่กลามเนื้อลาย สมอง ตับ ปอด หัวใจมากขึ้น
ไปเลี้ยงที่ผิวหนัง ไต ลดลง

หัวใจ มีฤทธิ์กระตุนหัวใจที่แรง ออกฤทธิ์โดยตรงตอ 1-adrenoceptors ที่

ึ้
ี่
กลามเนื้อหัวใจ หัวใจเตนเร็วขึ้น แรงขน ปริมาณเลือดทหัวใจสูบฉีดได
ํ
ั
้
่
ิ
(cardiac output) เพมขึน การใชออกซเจนมากขึน พรอมกบการทางานของ
้
ิ
หัวใจมากขึ้น

~ 86 ~