Page 222 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย

Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล

ื่
รักษาแบบอนเทานั้น (โดยปกติจะรักษาดวย antimuscarinic drugs) และตองมั่นใจวาไมมี

ภาวะติดเชื้อของทางเดินปสสาวะกอนใหยานี้ และควรระวังการใช BoNT ในผูปวยโรคตอม
ลูกหมากโตดวย เนื่องจาก BoNT จะเพิ่มการคั่งคางของปสสาวะในกระเพาะปสสาวะ ซึ่งจะเพม
ิ่
ั
ึ้
ื่
โอกาสการติดเชื้อมากขน กรณีที่จําเปนอาจตองใหยาตานจุลชีพเพอปองกนการติดเชื้อไวดวย

ุ
ดอนให BoNT แตไมควรเลือกใชยาตานจลชีพกลุม Aminoglycosides เนื่องจากยามีฤทธิ์นี้
ิ
ั
ี
ั

ั
สามารถทําใหกลามเนื้อคลายตัวไดเชนกน อาจเกดอนตรายหากใชยารวมกันกบ BoNT) การฉด
BoNT จะฉีดที่บริเวณ detrusor muscle ของกระเพาะปสสาวะ (หลีกเลี่ยงการฉีดที่บริเวณ
ี
trigone) โดยปริมาณยาที่ใชคือ 100-200 ยนิต แบงฉดเปน 20-30 จุด และการให BoNT ซ้ํา
ู

ควรเวนระยะเวลาหางกัน 6-12 เดือน

2.7 อาการผิดปกติของเซลลประสาทสั่งการสวนบน (upper motor neuron syndrome;
UMNS)
ิ
สาเหตุเกดจากการมีรอยโรค (lesion) บริเวณดังกลาว (หรือเรียกวา pyramidal
ั
ู

ิ
insufficiency) ทําใหมการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติ ไมวาจะเปน การหยบจบ การเดิน การพด การ
ี

้
ิ
ั
กลืน และการหายใจ แบงอาการไดสองแบบ คือ แบบมีกลามเนือหดเกร็งตวผิดปกต (spasticity
จัดเปน positive symptoms) และแบบกลามเนื้อออนแรง (ไมสามารถเคลื่อนไหวแยกสวนได

เคลื่อนไหวชา เทาตก เดินขาลาก พูดไมชัด ยกแขนไมได จัดเปน negative symptoms) ผูปวย
จะมีอาการกลามเนื้อลายหดตัวจนไมสามารถคลายตัวไดเต็มที่ จึงเกดขอจํากัดในการเคลื่อนไหว
ิ
ของขอตอ การหดตัวของกลามเนื้อลายนี้ไมสามารถควบคุมได (จะคลายกับอาการ spasm ของ
กลามเนื้อเรียบ) การตรวจรางกายจะพบมี Babinski sign (คือนิ้วโปงเทาจะงอขึ้นเมื่อกระตุนที่
ฝาเทา) มี Deep tendon reflex เพิ่มขึ้น และมี Pronator drift (ไมสามารถยืดแขนไปขางหนา


ระดับไหลโดยแบมือออกทั้งสองขางและคงทาเดิมไวสิบวินาทีขณะหลับตา) และการหดตัวของ
กลามเนื้อที่มากเกินไปอาจเกิดอาการกลามเนื้อออนแรงตามมาได ดังนั้นอาจตองดูแลในเรื่องการ

ิ
กลืนอาหาร การหายใจของผูปวยเปนพเศษ BoNT นั้นไมใชยาหลักในการรักษา แตอาจจะชวย
ึ้
ในสวนการลดการหดตัวของกลามเนื้อ (spasticity) ทาใหขอตอใชการไดมากขน (Esquenazi
ํ


et al., 2013) แตยาไมไดแกไขปญหารอยโรคของผูปวย ปริมาณยาที่ใช คือ 5-50 ยูนิตตอ
ตําแหนง และปริมาณขึ้นกับตําแหนงที่ฉีด

~ 201 ~