Page 194 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย

Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล

ื่
และใชเปนยาหลักในการบรรเทาอาการของผูปวยเพอชวยขยายหลอดลมใน
ิ์
acute asthma attack เนื่องจากยาในกลุมนี้ออกฤทธกระตุน 2-
ื่
adrenoceptor แตยาอาจมีผลกับรีเซ็พเตอรอนไดดวย จึงแบงยาออกตาม

ความจําเพาะเจาะจงตอรีเซ็พเตอร ไดเปน 2 กลุมยอย ไดแก (1) Non-

selective -adrenergic receptor agonists แ ละ ( 2) Selective -

adrenergic receptor agonists

กลไกการออกฤทธิ์ กระตุน 2-adrenoceptor ที่หลอดลม ทําให adenylyl
cyclase ทํางานและเพิ่มระดับ cyclic adenosine monophosphate (cAMP)

ั้

ู

ในทางเดินหายใจ ทําใหหลอดลมคลายตัว ยากลุมนี้สามารถถกปดกนการออก
ฤทธิ์ไดโดยยากลุม beta-adrenoceptor antagonists (beta blockers) เชน
ิ
ั
propranolol เปนตน ซึ่งอาจเกดปญหาหากผูปวยไดรับยาเหลานี้รวมกน
เนื่องจากประสิทธิภาพของยาขยายหลอดลมอาจจะลดลง และทําใหเกดอาการ
ิ
ั
ั้
ํ
กาเริบได นอกจากนี้ยายังมีฤทธิ์ยบยงการปลดปลอย histamine และ
leukotrienes (LTs) จาก mast cell เพิ่มการทางานของ cilia เพอใหการขับ
ํ
ื่
เสมหะจากหลอดลมไดดีขน และชวยเสริมประสิทธิภาพรวมกนกับยากลุม
ั
ึ้
Corticosteroids

(1) Non-selective -adrenoceptor agonists : Epinephrine,

Isoproterenol

ออกฤทธิ์กระตุนรีเซ็พเตอร 2 และอาจมีผลตอรีเซ็พเตอร 1 และ 

ิ์
ดวย ไดแกยา Epinephrine, Isoproterenol ซึ่งสวนใหญยาจะออกฤทธสั้น

ี
ั
และเปนยาในรูปแบบฉด เหมาะกบการชวยเหลือกรณีฉุกเฉนในโรงพยาบาล
ิ
เชน การแพยาที่ทําใหเกิดอาการ bronchospasm เปนตน
Epinephrine
ออกฤทธิ์กระตุนทั้ง 1, 2 และ -adrenoceptor ใชในการรักษาโรคหืด

ในอาการกําเริบเฉยบพลัน ออกฤทธิ์ไดเร็ว อาการจะทุเลาภายใน 15 นาที
ี

~ 173 ~