Page 191 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย

Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล

ยารักษาโรคหืดกําเริบเฉียบพลัน

1. บทนํา

ั
โรคหืดเกิดไดกบคนทุกเพศทุกวัย มักมีอาการครั้งแรกกอนอายุ 20 ป เปนบอยในฤดูฝนและ
ิ่
ี่
ฤดูหนาว เปนโรคที่เกิดจากการท tracheobronchial tree มีการตอบสนองตอสิ่งกระตุนเพม
มากกวาคนปกติ ทําใหเกิดการหดตัวของทางเดินหายใจ (acute asthma attack หรือ asthma
ิ

exacerbation) ซึ่งโรคนี้จะกอใหเกดความทรมานอยางมากตอผูปวย เมอมีการหดตัวของ

ื่
bronchus หรือ bronchioles ที่เราเรียกวา bronchospasm จะทําใหการหายใจเปนไปอยาง
ั
ี่
ลําบาก รวมกบมีเสียง wheezing ในชวงทไมมีอาการจะเหมือนคนปกติทั่วไป แตถามีอาการ
ของโรคหืดติดตอกันตลอดเวลาไมมีชวงหายจะเรียกวา status asthmaticus (บางรายเกิดจากมี
ภาวะหลอดลมอักเสบเรื้อรัง) ซึ่งอาจจะเปนสาเหตุทําใหเสียชีวิตได

ยาที่ใชรักษาโรคหืดแบงเปน 2 กลุมใหญ คือ กลุมยาขยายหลอดลม (bronchodilators)

ั
และกลุมยาตานการอกเสบ (anti-inflammatory agents) นอกจากนี้ยังมียากลุมอื่นที่อาจมีใช
เพื่อบรรเทาอาการรวม เชน ยาบรรเทาอาการไอ (ยาขับเสมหะ หรือยาละลายเสมหะ)

2. พยาธิสรีรวิทยาของโรค

สาเหตุของโรคเกิดจากการที่หลอดลมของผูปวยมีความไวตอสิ่งกระตุนมากกวาคนปกติ

ี
่
่
ํ

ั
(increase airway hyperresponsiveness) มผลทาใหเซลลทเกยวของกบกระบวนการอกเสบ
ั
ี

ี
บริเวณหลอดลมเพิ่มจํานวนมากขึ้น ซึ่งพบปริมาณมากกวาคนปกติ สงผลใหเกิดการอักเสบเรื้อรัง
ื่
ี่
ของชั้นเยอบุทางเดินหายใจ ที่เกยวของกับระบบภูมคุมกัน เชน mast cells, T-lymphocytes,
ิ
B-lymphocytes และ eosinophils ทําใหเกดการกระตุนการหลั่งสารเคมีในทางเดินหายใจ
ิ
ไดแก histamine, leukotriene (LTs) C4/D4, prostaglandin D2, tryptase, PAF และ
cytokines (ซึ่งมีหลายชนิด เชน interleukin (ILs) ชนิดตาง ๆ ไมวาจะเปน IL-4 , IL-5 และ IL-
13 เปนตน) เยื่อบุทางเดินหายใจของผูปวยมักจะบวม ประกอบกับมีเสมหะมาก ผูปวยจึงมี
ชองทางเดินหายใจที่แคบกวาคนปกติ เมื่อไดรับสิ่งกระตุนการแพจะมอาการที่เรียกวา acute
ี
asthma attack เนื่องจากเกิดการหดตัวของกลามเนื้อเรียบของหลอดลมแบบเฉียบพลัน การหด
~ 170 ~