Page 192 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย

Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล

ตัวของหลอดลมที่ปอดทั้ง 2 ขาง อากาศเขาปอดไดลดลง ทําใหผูปวยมีอาการหายใจลําบาก
ุ

ั้
เหนื่อยหอบ หายใจมีเสียง wheeze การอดกนของทางเดินหายใจนี้จะเปนแบบชั่วคราว
ั
ื่
(reversible obstruction) จําเปนตองไดรับยาขยายหลอดลมเพอบรรเทาอาอาการทนที พบวา
เมื่อตรวจสมรรถภาพปอดคาปริมาตรของลมหายใจที่วัดจากการหายใจออกเต็มที่และรวดเร็วใน
ั
เวลา 1 วินาทีหรือที่เรียกวา Force expiratory volume in one second (FEV1) ซึ่งวดดวย
spirometer คาจะลดลงเมื่อเกด acute asthma attack และคานี้จะเพิ่มขึ้นหลังจากผูปวย
ิ
ํ
ไดรับยาขยายหลอดลม นอกจากนี้ผูปวยโรคหืดตองไดรับยากลุมควบคุมอาการไมใหกาเริบ คือ
ี
กลุมยาตานการอกเสบ โดยเฉพาะ corticosteroids ที่จะชวยลดบทบาทของสารเคมที่หลั่งจาก
ั
เซลลอักเสบบริเวณเนื้อเยื่อทางเดินหายใจ (เชน LTs, ILs, เปนตน)

โรคหืดแบงไดเปน 2 ประเภท

- Extrinsic asthma การเกดอาการเกิดจากสิ่งกระตุนภายนอก (เชน ไรฝุน ละอองเกสร
ิ
ี่
ู
ดอกไม ขนสัตว ซึ่งเรียกวาเปน allergen) ขบวนการกระตุนเกยวของกบ mast cells เมื่อถก

ั
antigen กระตุนทําให mast cell แตกออกและหลั่งสารที่สําคัญ 2 ตัว คือ histamine และ
ี
ิ
leukotrienes ซึ่งสารทั้ง 2 ตัวนี้มผลทําใหเกดการหดตัวของหลอดลมเกิดการอักเสบและ
histamine ทําใหเยื่อบุทางเดินหายใจบวม ทําใหผูปวยมีเสมหะมากขึ้น
- Intrinsic asthma (idiosyncratic) เปนสาเหตุภายในรางกายซึ่งยังไมทราบแนชัด

็

หรืออาจจะแบงชนิดของโรคหืดโดยใชสิ่งกระตุนเปนหลักกจะไดหลายประเภท คือ
Atopic, Non- reaginic (infection), Pharmacologic, Occupational, Allergic,
Bronchopulmonary aspergillosis

ระบบประสาทที่เกี่ยวของ

- Sympathetic nervous system เมื่อกระตุนระบบประสาทนี้ผาน  receptor ที่
2
ั้
หลอดลม ทําใหระดับ c-AMP เพมขึ้น มีผลทําใหหลอดลมขยาย ยับยงการแตกของ mast
ิ่
ี่
cells ที่หลอดลม มีผลทําใหสารททําใหหลอดลมอักเสบ เชน histamine และ leukotrienes
ู
ที่อยูภายใน mast cell ไมถกปลอยออกมา และกระตุน cilia ในทางเดินหายใจใหโบกพด
ั
เสมหะใหขับออกมาไดงายขึ้น

~ 171 ~