Page 101 - เบญจมาศ คุชนี โรคเบาหวานและคุณประโยชน์ของผักพื้นบ้านไทย 2565
P. 101
โ รคเบาหวานและคุณประโยชน์ของผักพ้นบ้านไทยในผ้ป่วยโ รคเบาหวาน | 89 | 89
ู
์
โ ร ค เ บ าห ว าน แล ะ คุ ณ ป ร ะ โ ย ช น ข อ ง ผั
้
้
ื ก พื น บ้ าน ไท ย ใ น ผู ป่ ว ย โ ร ค เ บ าห ว าน
บทที่ 4 ผักพื้นบ้านไทยที่มีฤทธิ์ต้านเบาหวาน
บทน า
ผักพื้นบ้าน หรือ พรรณไม้พื้นเมืองท้องถิ่น เป็นผักที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ มักมี
ื่
ขายตามฤดูกาลและพบได้ทั่วไปในท้องถิ่น หรือคนท้องถิ่นน้ามาเพาะปลูกไว้เพอบริโภค
ื
เป็นอาหารในครัวเรือนตั้งแต่สมัยโบราณกาล เป็นพชที่ไม่จ้าเป็นต้องใช้สารเคมีจึงมความ
ี
ปลอดภัยสง ราคาถกเพราะไม่ต้องเสียค่าขนส่ง อกทั้งยังมีคุณประโยชน์ ทั้งคุณค่าทาง
ี
ู
ู
อาหารและสรรพคุณทางยา ผักพื้นบ้านและสมุนไพรมีหลายชนิดที่คนไทยคุ้นเคย โดยแบ่ง
ตามลักษณะของพืช เช่น ผักเถาเลื้อย (ได้แก่ มะระขี้นก ต้าลึง ฟักข้าว ย่านาง ถั่วพู อัญชัน
ผักเชียงดา) ไม้พุ่ม (ได้แก่ หม่อน บัวบก กระชาย หญ้าหนวดแมว ฟ้าทะลายโจร กระเทียม
ขมิ้น หอม ชะพล) ไม้ยืนต้น (ได้แก่ มะรุม มะเดื่ออทุมพร สะเดา ขี้เหล็ก) ผักพนบ้านจึงมี
ื้
ุ
ู
ื่
ื้
ชื่อจ้าเพาะในแต่ละท้องถิ่น ส่วนต่าง ๆ ของผักพนบ้านที่น้ามาประกอบอาหารเพอ
ิ
ั
่
่
ี
้
ั
รบประทาน ได้แก ยอด ดอก ผล เมลด หว ราก เป็นต้น ควรมการสงเสรมใหคนไทย
็
ุ
้
ู
ั
ี
รับประทานผกพนบ้านในการดแลสขภาพ เพราะนอกจากมประโยชน์ดานคุณค่าทาง
ื
้
้
ี
อาหาร เช่น วิตามน เกลอแร่และเสนใยอาหาร แลวยงพบว่าหลายชนิดมสรรพคณทางยา
ื
ิ
ุ
ั
้
เช่น ลดระดับน้้าตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ได้
อย่างไรก็ตาม จากการรวบรวมงานวิจัยที่เป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ที่พบทั้งใน
้
ั
้
ื
หลอดทดลอง ในสัตว์ทดลองและในทางคลนก พบว่าผกพนบานหลายชนดยงมกลไกการ
ิ
ี
ั
ิ
ิ
ออกฤทธิ์ที่หลากหลายที่ช่วยเสริมการลดระดับน้้าตาลในเลือด ซึ่งบางกลไกการออกฤทธิ์มี
ความคล้ายคลึงกับยาแผนปัจจุบันที่ใช้รักษาโรคเบาหวาน แต่มีข้อดีกว่า คือ พบอาการไม่
พงประสงค์ที่รุนแรงน้อยกว่า นอกจากนี้ยังพบฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาอน เช่น ฤทธิ์ต้าน
ึ
ื่
้
ื้
ั
้
ั
ออกซเดชัน ฤทธิ์ต้านอกเสบ ฤทธิ์ยบยงปฏิกรยาไกลเคชัน เป็นตน ในผักพนบ้านที่ช่วย
ิ
ั
ิ
ิ
ส่งเสริมการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคเบาหวานให้มีสุขภาพที่ดีขึ้น และชะลอการเกิดภาวะ
็
ื
แทรกซอนต่อระบบต่าง ๆ ของรางกายซงมกเปนสาเหตุของความพิการของอวัยวะ หรอ
ึ
ั
่
้
่
รุนแรงจนน้าไปสู่การเสียชีวิตในผู้ป่วยโรคเบาหวาน นอกจากนี้ยังพบสารพฤกษเคมที่ออก
ี
ฤทธิ์ต้านเบาหวานในผักพื้นบ้านหลากหลายชนิด ซึ่งจะได้กล่าวต่อไปในบทนี้
