Page 60 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย

Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล

6.1.4 ยาจะกระตุนหรือปดกั้น presynaptic receptors
ผลตอระดับ NE

- ลดระดั บ NE : clonidine, -methyldopa ซึ่งเป น  -agonist
2
(presynaptic receptors) จะมีผลลดความดันโลหิต

6.2 กระตุน (agonist) หรือปดกั้น (antagonist) ที่ postsynaptic receptors ซึ่งจะไม

มีผลตอการเปลี่ยนแปลงปริมาณสารสื่อประสาทแตจะมีผลเพิ่มหรือลดการทํางานของการสื่อสาร
ระหวางเซลลประสาท โดยมีผลตอ postsynaptic neurons โดยตรง เชน

6.2.1 ผลตอการทํางานของ ACh

- ยา block ที่ nicotinic receptors : พิษจากงูสามเหลี่ยม (–

bungarotoxin), curare, competitive NMJ blocking agents ทั้งกลุม,
hexamethonium

- ย า block ที่ muscarinic receptors : atropine, benztropine,

trihexyphenidyl
6.2.2 ผลตอการทํางานของ NE : clonidine ( -agonist) ลดปริมาณ NE
2
6.2.3 ผลตอการทํางานของ DA : clozapine จะยับยั้ง D4 และ D2 receptors ใช

เปน atypical antipsychotic drugs

ยกตัวอยางยาตามขั้นตอนที่ยาไปมีผล บริเวณหรือตําแหนงที่ออกฤทธิ์ และผลที่เกดขึ้น ดังตาราง
ิ
ที่ 1.8

สารที่ออกฤทธิ์ตอ ANS และชักนําใหเกิดผลทางสรีรวิทยา โดยทั่วไปแบงได 2 ลักษณะ คือ
1. เพิ่มกระแสประสาท (เสมือนการกระตุนระบบประสาท) เชน (1) ออกฤทธิ์เปน agonist

(2) เพมการหลั่งของสารสื่อประสาท (3) ยับยั้งการสลายหรือการหมดฤทธิ์ของสารสื่อประสาท
ิ่
2. ยับยั้งผลของกระแสประสาท (เสมือนการยับยั้งการกระตุนระบบประสาท) เชน (1)
กระตุนตอ presynaptic receptor (autoreceptor) ยับยั้งการหลั่งสารสื่อประสาท (2) เปน

antagonist ตอรีเซ็พเตอร (3) ยับยั้งตอปมประสาท (4) ยับยั้งการสังเคราะหสารสื่อประสาท

~ 40 ~