Page 37 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย

Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล

ี่
ี่
ิ่
ตารางท 1.1 หนาที่ บริเวณทพบและ ขอมูลเพมเติมของสารสื่อประสาท ACh และ NE
(ดัดแปลงจาก Katzung, 2017)
สารสื่อประสาท หนาที่ บริเวณที่พบ หมายเหตุ

Acetylcholine - กระตุนกลามเนื้อลาย - ในระบบประสาทโซ - การทําใหหมดฤทธิ์ ทําไดโดย
(ACh) - กระตุนหรือยับยั้งการ มาติก เอนไซม cholinesterase

ทํางานของอวัยวะ - สวนปลายของ - การออกฤทธิ์ที่นานอาจะนําไปสูการ
้
ื
็
ภายใน (visceral เสนประสาทกอนปม หดเกรงของกลามเนอแบบ tetanic
muscle spasms และเกด neural
ิ
effectors) ข้นกับ ประสาทในระบบ firing และตามดวยอาการ flaccid
ึ
ชนิดของรเซ็พเตอรท ี ่ ประสาทอัตโนมัต ิ paralysis เชน เมื่อไดรับ nerve gas
ี
ไปจับ (nicotinic หรือ - สวนปลายของ หรือยาฆาแมลงorganophosphate
muscarinic เสนประสาทหลังปม insecticides (malathion)
receptor) ประสาทในระบบ - การหลั่งสารสื่อประสาท ACh ถูก
ประสาทพาราซิม ยับยั้งไดดวย botulinus toxin ็
่
- สารสอประสาท ACh จับกับรีเซพ
ื
พาเทติก เตอร สามารถถกยบยั้งไดดวย curare


ั
ู
- หลายสวนในสมอง หรือพิษของงูบางชนิด ซึ่งจะทําให
กลามเนือเปนอมพาตได (muscle

ั
้
paralysis)
- ระดับสารสื่อประสาท ACh ลดลงใน
สมองบางบริเวณ พบในผูปวยโรค
Alzheimer’s
- การลดลงของสารสื่อประสาท ACh
receptor พบในผูปวยโรคกลามเนื้อ
ออนแรง myasthenia gravis
ู
ั

Norepinephrine - กระตุนหรือยับยั้งการ - สวนปลายของ - การดึงกลบส vesicle และสวนที ่
(NE) ทํางานของอวัยวะ เสนประสาทหลังปม เหลือจะถูกทําใหหมดฤทธิ์ไดโดย
ภายใน (visceral ประสาทในระบบประสาท เอนไซม monoamine oxidase
ซิมพาเทติก
(MAO) ภายใน presynaptic nerve
ึ
effectors) ข้นกับ
- Reticular activating terminal
ี
ชนิดของรเซ็พเตอรท ่ ี system - สารสื่อประสาท NE ในสมอง (CNS)

่
ี
ี
ไปจับ (- หรือ - - สมองบริเวณcerebral มฤทธ์ทมากกวาในระบบประสาทสวน

ิ
adrenoceptor) cortex, cerebellum ปลาย
และ spinal cord

~ 17 ~