Page 132 - เบญจมาศ คุชนี โรคเบาหวานและคุณประโยชน์ของผักพื้นบ้านไทย 2565

120 | เบญจมาศ คุชน ช นี โ ร ค เ บ าห ว าน แล ะ คุ ณ ป ร ะ โ ย ช น ข อ ง ผั ก พื น บ้ าน ไท ย ใ น ผู ป่ ว ย โ ร ค เ บ าห ว าน | 121
ุ
ี
120 | เ บ ญจมา ศ ค
้
้
์

เอกสารอ้างอิง
สรุปเนื้อหาและทิศทางในอนาคต
1. Adedapo A, Ogunmiluyi I. The use of natural products in the
คุณประโยชน์ของผักพื้นบ้านในการป้องกัน หรือ รักษาโรคเบาหวานมีหลากหลาย management of diabetes: The current trends. J Drug Deliv Ther.

กลไกการออกฤทธิ์ ดังนั้นควรต้องค้านึงถึงชนิด และปริมาณของสารออกฤทธิ์ รวมถึง 2020;10:153-62.
ี
สารพฤกษเคมีที่มอยู่ในผักพื้นบ้านชนิดนั้น ๆ ซึ่งต้องมั่นใจว่ามีคุณภาพ และ มีปริมาณสาร 2. Shanak S, Saad B, Zaid H. Metabolic and epigenetic action
ออกฤทธิ์ที่มีเพียงพอต่อการเกิดกลไกการออกฤทธิ์ที่ต้องการ เช่น เพิ่มการหลั่งอินซูลิน ลด mechanisms of antidiabetic medicinal plants. Evid Based
การดื้ออินซูลิน ลดการหลั่งกลูคากอน ปกป้องเบต้าเซลล์จากการถูกท้าลายของสารอนุมูล Complement Alternat Med. 2019;2019:3583067.
อิสระ ลดการดูดซึมกลูโคสจากทางเดินอาหาร เพิ่มการน้ากลูโคสเข้าเซลล์และน้าไปใช้เป็น 3. สมศักดิ์ นวลแก้ว. เภสัชกรรมแผนไทยประยุกต์. มหาสารคาม: คณะเภสัชศาสตร์

พลังงาน ซึ่งกลไกการออกฤทธิ์เหล่านี้ น้ามาซึ่งฤทธิ์ที่พึงประสงค์ต่อการต้านโรคเบาหวาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม; 2563.
สารส้าคัญที่มีฤทธิ์ต้านเบาหวาน ได้แก่ terpenoids, phenolic acids, alkaloids, 4. Chen J, Mangelinckx S, Adams A, Wang Z-T, Li W-L, De Kimpe N.

organosulfur compounds, flavonoids เป็นต้น ผักพื้นบ้านไทยหลายชนิดมีฤทธิ์ต้าน Natural flavonoids as potential herbal medication for the treatment
of diabetes mellitus and its complications. Nat Prod Commun.
ั
เบาหวาน เช่น ขมิ้นชัน ต้าลึง บัวบก มะระขี้นก ชะพลู ฟกข้าว กระเทียม มะเดื่ออุทุมพร 2015;10:187-200.
อินทนิลน้้า พญาวานร ย่านาง เป็นต้น ก่อนให้ค้าแนะน้า หรือ ส่งเสริมให้ประชาชนใช้ผัก 5. Shanak S, Bassalat N, Barghash A, Kadan S, Ardah M, Zaid H. Drug
พื้นบ้านต้านเบาหวาน ควรมีหลักฐานเชิงประจักษ์ทางวิทยาศาสตร์ที่มีขอมูลครอบคลุม discovery of plausible lead natural compounds that target the
้
ด้านพิษวิทยา เภสัชจลนศาสตร์ การเกิดอันตรกิริยากับยา หรือ กับสมุนไพรที่ชัดเจน เพื่อ insulin signaling pathway: Bioinformatics approaches. Evid Based
ป้องกันอาการไม่พึงประสงค์ ซึ่งอาจมีความรุนแรงมากหรือน้อยขึ้นกับชนิดของผักพื้นบ้าน Complement Alternat Med. 2022;2022:1-42.
6. Vessal M, Hemmati M, Vasei M. Antidiabetic effects of quercetin in
ื้
ข้อด้อยส้าคัญของการใช้ผักพนบ้าน หรือสมุนไพรในการต้านโรคนั้น คือ ยังมี
ข้อมูลน้อยเกี่ยวกับพิษวิทยาแบบเฉียบพลัน แบบกึ่งเฉียบพลัน และแบบเรื้อรังเพื่อให้มี streptozocin-induced diabetic rats. Comp Biochem Physiol Part C:
Toxicol Pharmacol. 2003;135:357-64.
่
ความน่าเชื่อถือ และมั่นใจว่าการใช้ผักพื้นบ้านแต่ละชนิดในระยะเวลานาน ไม่กอให้เกิดพิษ 7. Li YQ, Zhou FC, Gao F, Bian JS, Shan F. Comparative evaluation of
ต่ออวัยวะในร่างกาย รวมถึงฤทธิ์ก่อมะเร็ง ผลต่อทารกในครรภ์ หรือ ข้อมูลทางเภสัช quercetin, isoquercetin and rutin as inhibitors of -glucosidase. J
จลนศาสตร์ มีข้อบ่งใช้ที่ชัดเจน มีข้อห้ามใช้ในผู้ป่วยที่ต้องดูแลเป็นพิเศษ เช่น โรคตับ โรค Agric Food Chem. 2009;57:11463-8.

ไต โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง เป็นต้น ทิศทางการวิจัยฤทธิ์ต้านเบาหวานของผัก 8. Zhang Y, Zhen W, Maechler P, Liu D. Small molecule kaempferol
พื้นบ้านในอนาคต หากต้องการส่งเสริมให้ประชาชนรับประทานผักพนบ้านเป็นอาหารต้าน modulates PDX-1 protein expression and subsequently promotes
ื้
โรคเบาหวาน ต้องมีขอมูลและรายละเอียดที่เข้าถึงได้ง่าย และมีผู้เชี่ยวชาญสามารถให้ pancreatic -cell survival and function via CREB. J Nutr Biochem.
้
ค้าปรึกษาและแนะน้าอย่างถูกต้องและเหมาะสม 2013;24:638-46.
9. Kim JS, Kwon CS, Son KH. Inhibition of alpha-glucosidase and

amylase by luteolin, a flavonoid. Biosci Biotechnol Biochem.

2000;64:2458-61.