Page 44 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย

Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล

ู
การกระตุนระบบประสาทซิมพาเทติก เชื่อวาจะทําใหเกิดความตื่นตัวมีแรงจงใจในการทํางาน
รวมทั้งทําใหความดันโลหิตสูงดวย การกระตุน 3-adrenoceptor จะทําใหเกิดการสลายไขมัน
(lipolysis) สวนการกระตุนรีเซ็พเตอร Nn จะมีผลคลายการกระตุน ANS ทั้งหมด สวนการ

กระตุนรีเซ็พเตอร Nm จะทําใหกลามเนื้อลายหดตัว ซึ่งเปนระบบประสาทโซมาติก

ตารางที่ 1.2 ชนิดของรีเซ็พเตอรตาง ๆ ในระบบประสาทสวนปลาย บริเวณที่พบ และ
ู
ผลตอบสนองเมื่อถกกระตุน (ดัดแปลงจาก Katzung & Vanderah, 2021)
รีเซ็พเตอร  บริเวณที่พบหลัก ผลตอบสนองเมอถูกกระตน
ื
่

ุ
Cholinoceptors
Muscarinic M1 เซลลประสาทใน CNS, สราง IP 3, DAG และเพมแคลเซยมภายในเซลล 
่
ี
ิ
autonomic ganglion, (Gq protein coupled-receptor)
presynaptic sites อีกหลาย ๆ ที่
ั

ั
Muscarinic M2 กลามเนือหัวใจ (myocardium), กลามเนอ ื ้ เปด K channels, ยบย้ง adenylyl cyclase
้
+
(cardiac M2) เรียบ, presynaptic sites บางที่, เซลล ลด cAMP (Gi protein coupled-receptor)
ประสาทใน CNS
ี
Muscarinic M3 ตอมมีทอ, หลอดเลือด (smooth muscle และ สราง IP 3, DAG และเพมแคลเซยมภายในเซลล 
่
ิ
endothelium) กลามเนื้อเรียบ และ (คลาย M1) (Gq protein coupled-receptor)
เซลลประสาทใน CNS
ั
Muscarinic M4 เซลลประสาทใน CNS, อาจพบที่ vagal nerve เปด K channels, ยบย้ง adenylyl cyclase
+
ั
endings ลด cAMP (Gi protein coupled-receptor)
(คลาย M2)
ี
ิ

Muscarinic M5 vascular endothelium ของ cerebral สราง IP 3, DAG, เพมแคลเซยมภายในเซลล
่
vessels, เซลลประสาทใน CNS (คลาย M1) (Gq protein coupled-receptor)
Nicotinic Nn ปมประสาท (postganglionic neurons), เปด Na ,K channels และเกิด
+ +
presynaptic cholinergic terminals บางที่, depolarization
CNS
Nicotinic Nm กลามเนื้อลายที่ neuromuscular end เปด Na ,K channels และเกิด
+ +
plates depolarization

~ 24 ~