Page 167 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย

Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล

ยารักษาภาวะกระเพาะปสสาวะบีบตัวไวเกิน

1. บทนํา

ภาวะกระเพาะปสสาวะบีบตัวไวเกน (over active bladder; OAB) เปนอาการผิดปกติของ
ิ
ระบบทางเดินปสสาวะสวนลางหรือ lower urinary tract symptoms (LUTS) โดย

International Urogynecological Association (IUGA) และ International Continence

Society (ICS) ค.ศ. 2019 ไดใหนิยาม OAB วาเปนภาวะอาการปสสาวะรีบเรง (urinary
urgency) ที่มีอาการปสสาวะบอย (มากกวา 8 ครั้งตอวัน) และปวดปสสาวะตอนกลางคืนจน

ตองลุกไปถายเกิน 2 ครั้งขนไป (nocturia) อาจมีหรือไมมีอาการกลั้นปสสาวะไมไดเมื่อปวด
ึ้
ปสสาวะจนปสสาวะเล็ดหรือราด (urge incontinence หรือ urgency urinary incontinence,

UUI) ซึ่งเปนอาการที่พบไดบอย โดย OABจะมีอาการที่กลาวมาตั้งแตหนึ่งอาการขึ้นไป มีอาการ
ทุกวันหรือเปน ๆ หาย ๆ ทั้งนี้อาการตองไมเกิดจากการติดเชื้อของทางเดินปสสาวะหรือเกิดจาก
โรคอื่น ๆ ดังนั้นสามารถสรุปอาการสําคัญของ OAB ไดเปน 4 อาการหลัก ดังนี้ urgency,

frequency, nocturia และ urge incontinence ซึ่งลวนแตเปนอาการที่มีผลกระทบตอ

คุณภาพชีวิตของผูปวยได OAB พบได 7-27% ในเพศชายและ 9-43% ในเพศหญิง ในบางครั้ง
ั
อาจจะพบ stress urinary incontinence (ภาวะปสสาวะเล็ดเมื่อไอจาม) รวมกบ OAB ในเพศ
ั
ํ
ิ
หญงไดดวย แนวทางการรักษาเนนการปรับพฤติกรรม ควบคุมปจจยที่ทาใหเกดอาการ และฝก
ิ
ควบคุมการกลั้นปสสาวะ หากมีอาการอาจบรรเทาอาการดวยยา จะพิจารณาการผาตัดหรือการ
จี้ดวยกระแสไฟฟา (Peripheral tibial nerve stimulation, PTNS) ในกรณีใชยาไมไดผล ซึ่งก็

้
อาจกลับมาเปนซาไดอก และวธการนมีราคาแพงและมีผลขางเคียงเชนกัน
ี
ี

ํ
ี
ิ

้

~ 146 ~