Page 40 - เบญจมาศ คุชนี โรคเบาหวานและคุณประโยชน์ของผักพื้นบ้านไทย 2565
P. 40
28 | เบญจมาศ คุชน นี โรค เ บ า ห ว า น แ ล ะ คุ ณ ป ระ โย ช น ข อ ง ผั ก พ น บ้ าน ไท ย ใ น ผู ป่ ว ย โ ร ค เ บ าห ว าน | 29
ี
28 | เ บ ญ จ ม า ศ คุช
ื
้
์
้
ิ
้
ึ้
creatinine ไตเสื่อมมากขนจนเข้าสู่ภาวะไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย โดยมักพบร่วมกับ ที่มีอทธิพลต่อการเกิดภาวะแทรกซอนต่อหลอดเลือดขนาดใหญ่และขนาดเล็กของผู้ป่วย
่
ึ
ภาวะความดันโลหิตสูง อาการแสดง ได้แก่ บวม ออนพลีย คลื่นไส้ อาเจียน ซึมและไม่ บางปัจจัยเสี่ยงสามารถปรับเปลี่ยนได้ ซงจะช่วยท้าให้ชะลอการเกิดภาวะแทรกซ้อนและ
่
ี
ิ่
รู้สึกตัว ลดอัตราการเสียชีวิต อกทั้งเพมคุณภาพชีวิตต่อผู้ป่วยได้
ตารางท 1-6: ปัจจัยเสี่ยงที่สัมพันธ์ต่อการเกดภาวะแทรกซ้อนที่หลอดเลือดขนาดเล็ก และ
ี่
ิ
(3) ภาวะแทรกซ้อนต่อเส้นประสาทจากโรคเบาหวาน (diabetic neuropathy)
ิ
พบภาวะนี้ได้บ่อยมากทั้งในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 1 และชนิดที่ 2 พยาธิ ขนาดใหญ่ (ดัดแปลงมาจากเอกสารอ้างองหมายเลข 13)
ิ
ี
ิ
้
ิ
้
กาเนดของความผดปกติน เกดจากหลอดเลือดฝอยที่เลี้ยงเส้นประสาทมีการหนาตัวและ ภาวะแทรกซ้อนต่อระบบต่าง ๆ ของร่างกาย
อุดตัน ท้าให้เส้นประสาทบริเวณนั้นขาดเลือดไปเลี้ยง ส่งผลท้าลายเส้นใยประสาท (axon) ปัจจัยเสี่ยงของผู้ป่วย ตา ระบบ ไต หัวใจ สมอง ระบบ
ุ
และส่วนปลอกห้มประสาท (myelin) จึงท้าให้การส่งสัญญาณหรือกระแสประสาทช้าลง โรคเบาหวาน ประสาท ประสาท
ี
ผู้ป่วยจึงมความรู้สึกหรือมีการตอบสนองของรีเฟล็กซ์ลดลง ผลที่มีต่อระบบประสาทส่วน ส่วนกลาง ส่วนปลาย
ื
ปลาย (peripheral neuropathy) ผู้ป่วยมักมีอาการชา ปวดแสบปวดร้อนตามปลายมอ
ปลายเทา ผลของอาการชาที่เท้า ค่อนข้างอนตรายเพราะผู้ป่วยจะไม่รู้สึกเจ็บถึงแม้จะเกิด ระดับน้้าตาลในเลือดสูง / / / / / /
้
ั
แผลที่เท้า จะทราบก็ต่อเมื่อมีการติดเชื้อลุกลามมากแล้ว ท้าให้แผลมีเนื้อตายจนต้องตัด การสูบบุหรี่ / / / / /
นิ้วเท้าหรือรุนแรงถึงขั้นตัดเท้าหรือตัดขาในที่สุด
ระดับไขมันในเลือดผิดปกติ / / / /
ิ
นอกจากความผดปกติของเส้นประสาทส่วนปลายเสื่อม อาจพบว่ามีผลต่อ โรคไต /
้
เสนประสาทสมองได้ (mononeuropathy) เส้นประสาทสมองที่พบความผิดปกติบ่อย
ได้แก่ เส้นประสาทสมองคู่ที่ 3 (oculomotor nerve) เส้นประสาทสมองคู่ที่ 4 (trochlear รับประทานอาหารไขมันสูง /
nerve) และเส้นประสาทสมองคู่ที่ 6 (abducens nerve) ซึ่งท้าให้การกลอกตาบนและ ความดันโลหิตสูง / / / /
ล่างผิดปกติ เส้นประสาทคู่ที่ 7 (facial nerve) ท้าให้เกิดอัมพาตของใบหน้าครึ่งซีก (facial
palsy) ภาวะอ้วน / /
ภาวะอัลบูมินรั่วออกมาใน / / /
ส่วนผลต่อระบบประสาทอัตโนมัติที่พบบ่อย ได้แก่ เส้นประสาทที่มาเลี้ยงต่อม
เหงื่อที่ผิวหนัง ระบบทางเดินอาหาร ระบบสืบพันธุ์ ระบบหัวใจและหลอดเลือด ท้าให้ผู้ป่วย ปัสสาวะ (30-300 มก./วัน)
มีอาการเหงื่อออกน้อย ผิวหนังแห้ง อาหารไม่ย่อย คลื่นไส้ อาเจียน แน่นท้อง อุจจาระร่วง กิจกรรมทางกายน้อย / /
ปัสสาวะคั่ง กระเพาะปัสสาวะอกเสบ สมรรถภาพทางเพศเสื่อมและความดันโลหิตต่้าเมื่อ ภาวะกรดคีโตนคั่งในกระแส /
ั
เปลี่ยนอิริยาบถ เป็นต้น เลือด
จากขอมูลข้างต้นจะเห็นได้ว่าหากผู้ป่วยโรคเบาหวานไม่สามารถควบคุมระดับ
้
้
น้้าตาลในเลือดได้ตามเกณฑ์ จะน้าไปสู่ภาวะแทรกซอนทั้งชนิดเฉียบพลันและชนิดเรื้อรังได้
ซึ่งท้าให้เกิดอันตรายในระดับความรุนแรงน้อยไปถึงมาก ดังนั้นสิ่งส้าคัญในการดูแลรักษา
ผู้ป่วย คือ การเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ โดยการคัดกรองตรวจหาโรคในระยะเริ่ม
แรก การพยากรณ์โรคการรักษาและติดตามผลการรักษา ในตารางที่ 1-6 แสดงปัจจัยเสี่ยง
