Page 51 - Microsoft Word - ANS 1 ËŽ
P. 51

Pharmacology of Drugs acting on PNS                                อชิดา จารุโชติกมล


                   5.2 หนาที่ที่สําคัญ และการทํางานของ ANS  :
                        ANS จะควบคุมการทํางานของกลามเนื้อเรียบ กลามเนื้อหัวใจ และตอมตาง ๆ ดังนั้น

               ANS  จึงมีความสําคัญในการควบคุมการทํางานของรางกายทั้งในสภาวะพักหรือภาวะปกติและ

                                ื่
               สภาวะที่ตองตอสู เพอใหเกิดภาวะสมดุลของรางกาย (homeostasis) โดยสรุปมีหนาที่ ดังนี้
                       -  ควบคุมการทํางานของหัวใจและหลอดเลือด (cardiovascular function)

                       -  ควบคุมการยอยอาหาร (digestion)
                       -  ควบคุมอณหภูมิของรางกาย (thermoregulation)
                                 ุ
                       -  ควบคุมกระบวนการเผาผลาญอาหารของรางกาย (metabolism)

                       -  ควบคุมการคัดหลั่งของสารของตอมมีทอตาง ๆ  (secretion of exocrine glands)
                        ANS  ซึ่งแบงออกเปน  2  ระบบใหญ  ๆ  คือ  ระบบประสาทซิมพาเทติก  และระบบ

               ประสาทพาราซิมพาเทติก  ทั้ง  2  ระบบนี้จะออกฤทธิ์ตรงขามกันหรือหักลางกันเองในเกือบทุก

               ระบบของรางกาย  โดยระบบประสาทพาราซิมพาเทติกจะควบคุมการทํางานของรางกายเมื่ออยู
               ในสภาวะปกติ เพื่อสงวน สะสม และสรางพลังงาน (เกิดกระบวนการ anabolism) สวนระบบ

               ประสาทซิมพาเทติกมีผลตอรางกายในการกระตุนใหตอสูหรือหลีกหนี  ในภาวะตกใจ  ตื่นเตน

               โกรธ และตองการใชพลังงาน (เกิดกระบวนการ catabolism) ทั้งสองระบบจะทํางานควบคูกัน
               เพื่อรักษาสมดุลของรางกาย

                       ในภาวะปกติ ระบบประสาทพาราซิมพาเทติกจะควบคุมการทํางานของอวัยวะตาง ๆ
               โดยเฉพาะกระตุนการยอยอาหาร เพิ่มการบีบตัวของลําไส เพิ่มการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร
                                  
               ควบคุมการดูดซึมสารอาหาร ควบคุมการขับถาย เปนตน สวนในระบบประสาทซิมพาเทติกจะ
               ควบคุมการทํางานของรางกายไดเดนชัดในภาวะคับขัน ตกใจ โดยสรุปคือจะเพิ่มอัตราการเตน

               และแรงบีบตัวของหัวใจ หลอดเลือดที่เลี้ยงกลามเนื้อลายขยายตัว หลอดลมขยาย ทั้งนี้เพื่อเพิ่ม

               ออกซิเจนไปเลี้ยงกลามเนื้อลาย ขณะที่หลอดเลือดที่ไปเลี้ยงอวัยวะที่ไมสําคัญจะหดตัว มานตา
               จะขยายเพื่อเพิ่มการรับแสง ที่ผิวหนังและอวัยวะภายในหลอดเลือดขยายมีเลือดไปเลี้ยงที่

               ผิวหนังและอวัยวะภายในมากขึ้น ในขณะที่จะลดบทบาทของระบบการยอยอาหารและขับถาย
                                                                           
               ลง การใหสารไปกระตุนโดยตรงที่รีเซ็พเตอร (direct action) จะไดผลดังตารางที่ 1.4 และ 1.5
                                                     ื่
               และรางกายอาจมีการปรับเปลี่ยนการทํางานอนตามมาไดเชนกัน เพื่อรักษาภาวะสมดุลของ
               รางกาย (homeostasis) เอาไว
                                         

                                                    ~ 30 ~
   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56