Page 54 - ตำราเภสัชวิทยาของยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนปลาย

Pharmacology of Drugs acting on PNS อชิดา จารุโชติกมล

5.3 เปรียบเทียบความแตกตางของระบบประสาทอัตโนมัติทั้ง 2 ระบบ
ี่
ี่
จากรายละเอียดทกลาวมาขางตนเกยวกับ ANS เราสามารถเปรียบเทียบความแตกตาง
ของระบบประสาทพาราซิมพาเทติกและระบบประสาทซิมพาเทติก ในดานโครงสราง สารสื่อ
ประสาท ชนิดรีเซ็พเตอร ใน preganglionic neuron และ postganglionic neuron (ตารางที่

1.6) และเปรียบเทียบผลการกระตุนระบบประสาทแตละระบบ พบวา การกระตุนระบบ

ประสาทพาราซิมพาเทติกจะทําให รูมานตาหดตัว มองภาพระยะใกลไดดี ความดันในลูกตา
ิ่
ลดลง หลอดลมหดตัว เพมสารคัดหลั่งในหลอดลม หัวใจเตนชาลง กลามเนื้อเรียบของทางเดิน
อาหารบีบตัวมากขึ้น เพิ่มการหลั่งน้ํายอยมากขึ้น กลามเนื้อเรียบของกระเพาะปสสาวะบีบตัว

ทําใหมีการขับถายปสสาวะ ตอมน้ําลายขับน้ําลายใสออกมา
การกระตุนระบบประสาทซิมพาเทติกจะทําใหรูมานตาขยายตัว มองภาพระยะไกลไดดี

ขึ้น หลอดลมจะขยายตัว ทางเดินหายใจโลงขึ้น หายใจสะดวกขึ้น หัวใจบีบตัวแรงและเร็วขึ้น ทํา
ใหความดันโลหิตเพิ่มขึ้น หลอดเลือดที่ผิวหนังและอวัยวะภายในหดตัวมีเลือดมาเลี้ยงที่ผิวหนัง

ั
ึ้
และอวยวะภายในนอยลง หลอดเลือดที่กลามเนื้อลายขยายตัวมีเลือดมาเลี้ยงมากขน ตับออน
หลั่ง glucagon และเปลี่ยนไกลโคเจนที่สะสมทตับหรือกลามเนื้อลายเปนกลูโคส
ี่
(glycogenolysis) ทําใหระดับกลูโคสในเลือดเพิ่มขึ้น สามารถนําไปสรางเปนพลังงานไดมากขึ้น

กลามเนื้อเรียบของทางเดินอาหารคลายตัว (ทํางานนอยลง) กลามเนื้อเรียบกระเพาะปสสาวะ

ั
คลายตัว (ทํางานนอยลง) ตอมหมวกไตหลั่ง epinephrine ตอมน้ําลายขบน้ําลายเหนียวออกมา
ู


มาก ตอมเหงื่อขับเหงื่อออกมา ซึ่งเมอพิจารณาขอมลของรีเซ็พเตอรประกอบ ไดแสดงขอมูลไว
ื่
ในตารางที่ 1.7

~ 34 ~