Page 81 - เบญจมาศ คุชนี โรคเบาหวานและคุณประโยชน์ของผักพื้นบ้านไทย 2565

โ รคเบาหวานและคุณประโยชน์ของผักพ้นบ้านไทยในผ้ป่วยโ รคเบาหวาน | 69 | 69
ู
้
ื ก พื น บ้ าน ไท ย ใ น ผู ป่ ว ย โ ร ค เ บ าห ว าน
โ ร ค เ บ าห ว าน แล ะ คุ ณ ป ร ะ โ ย ช น ข อ ง ผั
์
้

การควบคุมอาหาร

ี
การควบคุมอาหารไม่ใช่เพยงการลดปริมาณของอาหารที่รับประทานในแต่ละวัน สรุปเนื้อหาและทิศทางในอนาคต
แต่ต้องค้านึงถึงชนิดของสารอาหารที่ได้รับในแต่ละวัน ควรเลือกบริโภคอาหารที่มีดัชนี ในการควบคุมระดับน้้าตาลในเลือดให้มีความสมดุล ต้องอาศัยฮอร์โมนที่ผลิตจาก
น้้าตาลต่้า โดยปริมาณน้้าตาลที่รับประทานทั้งวันต้องไม่เกินร้อยละ 5 ของพลงงานรวม ตับอ่อน เช่น อินซูลิน กลูคากอน โซมาโตสแตติน ยาที่ใช้รักษาผู้ป่วยโรคเบาหวาน
ั
(ประมาณ 3-5 ช้อนชา) การควบคุมทั้งปริมาณและชนิดของอาหารเป็นสิ่งส้าคัญที่สุดของ สามารถแบ่งออกได้ตามวิธีการบริหารยา เช่น ยาฉีด (insulin, GLP-1 agonists, amylin
ผู้ป่วยเบาหวาน ซึ่งสามารถช่วยให้การใช้ยาได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
analog) หรือ ยารับประทานลดระดับน้้าตาลในเลือด หรือสามารถแบ่งได้ตามกลไกการ
บริโภคอาหารที่มีกากใยสง ออกฤทธิ์ของยา
ู

่
ในแต่ละวันควรได้รับประทานอาหารที่มีใยอาหาร 14 กรัม ต่ออาหาร 1,000 กิโล 1. มีฤทธิ์กระตุ้นการหลั่งของอินซูลิน (insulin secretagogues) ได้แก ยากลุ่ม
ี
้
แคลอร ควรเลือกรับประทานผลไมรสหวานในปริมาณที่พอเหมาะ อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง sulfonylureas ยากลุ่ม glitinides
ได้แก่ เครื่องดื่มที่มีน้้าตาลเป็นส่วนประกอบ รวมทั้งน้้าผึ้ง น้้าผลไม้ และผลไม้ที่มีรสหวาน 2. มีฤทธิ์เพิ่มความไวในการตอบสนองต่ออินซูลิน (insulin sensitizers) ได้แก่
จัด ยากลุ่ม biguanides ยากลุ่ม thiazolidinediones

ออกก าลังกายชวยลดระดับน้ าตาลในเลือด 3. มีฤทธิ์ลดการดูดซึมกลับของน้้าตาลเข้าสู่ล้าไส้เล็ก ได้แก่ ยากลุ่ม -
่
glucosidase inhibitors
การออกก้าลังกายท้าให้ผ่อนคลาย ลดความเครียด นอกจากนี้ยังช่วยลดระดบ 4. มีฤทธิ์เพมการท้างานของฮอร์โมนในทางเดินอาหารที่เกี่ยวข้องกับการควบคุม
ั
ิ่
ื
้
นาตาลในเลอด ลดความดันโลหิต และท้าให้ระดับไขมันในเลือดดีขึ้น ก่อนออกก้าลังกาย ระดับนาตาลในเลอด ได้แก ยาออกฤทธิ์คลาย incretin (เช่น GLP-1 agonists, DPP-4
้
้
้
้
ื
่
ควรประเมินสุขภาพด้วยว่ามีความเสี่ยงต่อโรคหัวใจหรือไม่ ซึ่งควรเริ่มออกก้าลังกายจาก
ั
้
่
เบา ๆ กอน ใหชีพจรเทากบร้อยละ 50-70 ของชีพจรสูงสุด และควรออกก้าลังกาย 150 inhibitors) และ amylin analog
่
ิ
่
้
่
้
ู
ั
ั
นาทีต่อสัปดาห์ โดยออกก้าลังกายวันละ 30-50 นาที 3-5 วันต่อสัปดาห์ ทศทางการพัฒนายาใหมในการรกษาโรคเบาหวาน โดยเฉพาะสาหรบผปวย
โรคเบาหวานชนิดที่ 2 ซึ่งมีอบัติการณ์สูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากวิถีการด้าเนินชีวิตใน
ุ
สงคมปัจจุบันเป็นแบบรีบเร่ง ไมไดค้านึงถงโภชนาการ ไมใสใจออกก้าลังกาย หรือมี
ึ
้
่
่
ั
่
พฤติกรรมที่เพมความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมากขึ้น ปัจจุบันมีการมุ่งเป้าหมายการรักษาโดย
ิ่
เพ่มการขบกลโคสออกทางปสสาวะ (เช่น SGLT2 inhibitor) ยับย้งการสลายไกลโคเจน
ั
ั
ิ
ู
ั

ี
จากในตับ (glycogen phosphorylase inhibitor) อกทั้งค้นหายาที่ยับยั้งการเกิดปฏิกิริยา
ไกลเคชันซึ่งก่อให้เกิด advanced glycation end products (AGEs) น้าไปสู่ภาวะแทรก
ซ้อนต่อหลอดเลือดขนาดเล็กและขนาดใหญ่ ซึ่งหากรุนแรงอาจน้าไปสู่การเสียชีวิตได้