ยาฟ้าทะลายโจรกับโรคโควิด-19
Q : ยาฟ้าทะลายโจรสามารถยับยั้งเชื้อไวรัสโควิด-19 ได้หรือไม่
A : ยาฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อไวรัสโควิด-19 ในหลอดทดลอง รวมทั้งยังมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียบางชนิดได้ด้วย โดยสารออกฤทธิ์เป็นสารกลุ่มแอนโดรกราโฟไลด์ (Andrographolide)
Q : ยาฟ้าทะลายโจรสามารถป้องกันเชื้อไวรัสโควิด-19 เข้าสู่เซลล์ได้ ได้หรือไม่
A : ยาฟ้าทะลายโจรไม่สามารถป้องกันเชื้อไวรัสโควิด-19 เข้าสู่เซลล์ได้
Q : มีการวิจัยทางคลินิกของยาฟ้าทะลายโจรในการรักษาโรคโควิด-19 หรือไม่
A : กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ได้ทำการศึกษานำร่องการใช้ยาฟ้าทะลายโจรในการรักษาผู้ป่วยโควิด-19 ร่วมกับโรงพยาบาลสมุทรปราการ จำนวน 6 ราย ในผู้ป่วยที่มีอาการน้อย ผลการศึกษาเบื้องต้นในผู้ป่วยที่รับประทานสารสกัดยาฟ้าทะลายโจรที่มีสารแอนโดรกราโฟไลด์ ขนาด 180 มิลลิกรัม/วัน ผู้ป่วยทุกราย มีอาการดีขึ้นตั้งแต่วันที่สามของการได้รับสารสกัด โดยอาการที่ดีขึ้นได้แก่ อาการไอ เจ็บคอ มีเสมหะ มีน้ำมูก ปวดกล้ามเนื้อ และปวดศีรษะ
นอกจากนี้กรมการแพทย์แผนไทยฯ ยังมีการศึกษาเพิ่มเติมดังนี้
1) การรักษาผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีอาการรุนแรงน้อย จำนวน 80 ราย ใน 5 โรงพยาบาล ในเขตสุขภาพที่ 5 โดยจ่ายยาฟ้าทะลายโจรร่วมกับการรักษาทางแพทย์แผนปัจจุบัน พบว่า ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีอาการดีขึ้นตั้งแต่วันที่ 1–5 และไม่พบผลข้างเคียงที่รุนแรง พบเพียงอาการถ่ายบ่อยครั้ง แต่ไม่ได้ถ่ายเหลวเป็นน้ำ และไม่มีอาการอ่อนเพลียแต่อย่างใด
2) การศึกษาวิจัยการรักษาโรคโควิด-19 ใน 9 รพ. ผู้ป่วยจำนวน 304 ราย ซึ่งเป็นผู้ป่วยอาการน้อย โดยให้รับประทานยาฟ้าทะลายโจรที่มีสารแอนโดรกราโฟไลด์ 180 มิลลิกรัม/วัน วันละ 3 ครั้ง เป็นเวลา 5 วัน พบว่าผู้ป่วยอาการดีขึ้น โดยไม่พบผลข้างเคียงรุนแรง อาจมีเวียนศีรษะ หน้ามืด หรือถ่ายเหลวเล็กน้อย
Q : มีข้อแนะนำการใช้ยาฟ้าทะลายโจรในผู้ป่วยโควิด-19 อย่างไร
A : การใช้ยาฟ้าทะลายโจรในผู้ป่วยโควิด-19 มีการใช้ 2 กรณี คือ กรณีที่ 1 ผู้ป่วยโควิด-19 ที่ไม่แสดงอาการแนะนำให้ใช้ยาฟ้าทะลายโจรที่มีสารแอนโดรกราโฟไลด์ ขนาด 60 มิลลิกรัม/วัน นาน 5 วัน และกรณีที่ 2 ผู้ป่วยโควิด-19 ที่แสดงอาการเล็กน้อย จะใช้ยาฟ้าทะลายโจรที่มีสารแอนโดรกราโฟไลด์ ขนาด 180 มิลลิกรัม/วัน นาน 5 วัน ซึ่งขนาดและระยะเวลาที่แนะนำให้รับประทานนั้น มีความปลอดภัยและไม่เป็นพิษต่อตับ
Q : กรณีที่พิจารณาจากน้ำหนักยาต่อแคปซูล มีข้อแนะนำให้ใช้ยาฟ้าทะลายโจรในผู้ป่วยโควิด-19 อย่างไร
A : แนะนำให้ใช้ยาฟ้าทะลายโจร ขนาด 400-500 มิลลิกรัม ครั้งละ 3-4 แคปซูล หรือตามปริมาณของขนาดแคปซูลที่ใช้บรรจุ ทั้งนี้ต้องได้ปริมาณยาครั้งละ 1,500 มิลลิกรัม วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน
Q : คนทั่วไปที่ยังไม่เป็นโรคโควิด-19 สามารถใช้ยาฟ้าทะลายโจรป้องกันโรคโควิด-19 ได้หรือไม่
A: คนที่ยังไม่เป็นโรคโควิด-19 หรือไม่มีอาการใดๆ ไม่แนะนำให้รับประทานยาฟ้าทะลายโจรเพื่อป้องกัน เนื่องจากการศึกษาในหลอดทดลองพบว่ายาฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อไวรัสโควิด-19 แต่ไม่สามารถป้องกันเชื้อไวรัสโควิด-19 เข้าสู่เซลล์ได้ อย่างไรก็ตาม ยาฟ้าทะลายโจรสามารถลดการอักเสบและส่งเสริมภูมิคุ้มกันได้ อาจใช้ยาฟ้าทะลายโจรเพื่อเสริมภูมิคุ้มกันได้ แต่ไม่ควรใช้ยาฟ้าทะลายโจรขนาดเดียวกับที่ใช้รักษาโรค โดยขนาดที่แนะนำให้ใช้เสริมภูมิคุ้มกันคือ ควรรับประทานยาฟ้าทะลายโจรที่มีสารแอนโดรกราโฟไลด์ประมาณ 20 มิลลิกรัมต่อวัน ติดต่อกันไม่เกิน 5 วัน หยุด 2 วัน ต่อเนื่องไม่เกิน 3 เดือน ซึ่งข้อแนะนำนี้เกิดจากการศึกษาที่ประเทศชิลี โดยมีการติดตามผลผู้รับประทานยาฟ้าทะลายโจรเพื่อเสริมภูมิคุ้มกันพบว่า เกิดติดเชื้อไข้หวัดน้อยลงอย่างชัดเจน
Q : แนะนำให้ใช้ยาฟ้าทะลายโจรตอนไหน
A : ในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ถ้ามีอาการคล้ายหวัด ไข้ ไอ เจ็บคอ ปวดเมื่อยตามร่างกาย ปวดศีรษะ ควรกินยาฟ้าทะลายโจรทันที หากกินยาฟ้าทะลายโจรแล้วอาการไม่ดีขึ้น ภายใน 2 วัน ให้รีบไปพบแพทย์ เพื่อหาสาเหตุของอาการ
Q : มีข้อห้ามใช้ยาฟ้าทะลายโจรอย่างไรบ้าง
A : ห้ามใช้ในผู้ที่มีประวัติเคยแพ้ยาฟ้าทะลายโจร หากรับประทานครั้งแรกมีผื่นคันขึ้นต้องหยุดใช้ ไม่ควรใช้ในกรณีดังต่อไปนี้ ได้แก่ หญิงตั้งครรภ์ หญิงให้นมบุตร ผู้ป่วยโรคตับ โรคไต ผู้ป่วยที่รับประทานยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด เช่น ยาวาร์ฟาริน แอสไพริน โคลพิโดเกรล และผู้ป่วยที่รับประทานยาลดความดันโลหิต
ฟาร์มแคร์ฟาร์มาซูติคอล
